İspanya sinemasının harika çocuğu olmaktan çıkıp, dünya sinemasının harika çocuğu olmaya namzet bir senarist ve yönetmenin, 1973 doğumlu Alejandro Amenabar’ın 1996 yılında yaptığı Tez’i ile epey gecikmeli izlemiştik. (Ocak 2002)
Avrupalı filmler yapan Pedro Almadovar’dan farklı olarak Amerikan tarzında yapımları yazıp yöneten Amenabar’ı Nicole Kidman’lı The Others / Diğerleri adlı filmden hatırlamanız mümkün. Ayrıca Tom Cruise ve Penelope Cruz’un başrollerinde oynadığı Vanilla Sky adlı filmin, Amenabar’ın yazıp yönettiği 1997 tarihli Aç Gözlerini / Abre Los Ojos’un bir tıpkı-çevrimi olduğunu söyleyelim. Bu filmin başrolünde Tez filminde Bosco rolünü üstlenen Eduardo Norriega oynuyordu.
Ne yazık ki bu iki başyapıttan (Aç Gözlerini – Tez) bugüne kadar yalnızca festival takipçileri ve yurtdışından DVD getirtebilen isimler haberdardı. Tez, yüksek bütçelere, bilgisayar efektlerine, yani büyük stüdyo imkanlarına sahip olmadan da, evrensel tatlar sunabilecek, Amerikan filmleriyle baş edebilecek, hem kaliteli, hem de popüler olabilme özelliklerine sahip filmler yapılabileceğini göstermesi açısından önemli. Bugün Tez’deki ustalığı ile De Palma, Hitchcock gibi isimlerle karşılaştırılan Amenabar Türk sineması için güzel bir örnek teşkil edebilir. İspanyol Oscar’ı olarak da nitelendirilen Goya Ödüllerinden 8’ine aday gösterilip 7’sini toplayan Tez, 26 yaşında bir yönetmenin elinden çıkmış bir filmin çok ötesinde şeyler sunuyor bize.
Hollywood sinemasının izleyiciye yaklaşımı, sinemada gerçekliğin önemi, adına skopofili denilen izlemenin verdiği haz ve insanoğlunun şiddete düşkünlüğü gibi başta sinema üzerine olmak üzere pek çok konuyla alakalı bir çok alt okumaya olanak sağlıyor Tez. Joel Schumacher’ın Nicholas Cage’li 8 mm’si gibi efsane mi, gerçek mi hala bilinmeyen “Snuff” fenomenini gündeme getirerek sinemanın karanlık yönünü ortaya koyuyor. Snuff, cinayet işkence gibi şiddet görüntülerinin kaydedildiği filmlere verilen isim. Alışıldık sinema filmlerinden farkı bu görüntülerin tamamen gerçek olması!
Filmin sonunda yukardan aşağı akacak yazıların çıktığı ana kadar seyircisini esir edecek, gerilimin doruğa çıkacağı finaliyle film bittikten sonra bile uzunca süre üzerinizden atamayacağınız bir etkiye yol açacak Tez’in konusuna gelince; Angela, Madrid’de sinema televizyon bölümünde okuyan bir genç kızdır. Bitirme ödevi olarak kendisine seçtiği konu ise hayli ilginçtir. “Görsel ve İşitsel Medyada Şiddet” üzerine bir tez hazırlayan Angela, basit bir ödev konusundan çok daha fazlasıyla uğraşmak zorunda kalacağının farkında değildir. Öğrenci danışmanı, Angela için üniversitenin film arşivini tararken eline bir kaset geçer. Kasetin içindekilere göz atmak isteyen adam, gördüklerinin korkunçluğu karşısında kalp krizi geçirir ve ölür. Angela danışmanını görmeye gittiğinde adamın cesediyle birlikte bir video kasetle karşılaşır ve düşünmeksizin kasedi alır. Kasedi seyreden kız, gördükleri karşısında dehşete düşer. Angela, üç yıl önce ortadan kaybolan bir öğrencinin işkence görerek öldürülüşünün kanıtını elinde tutmaktadır. Angela, polise haber vereceği yerde kendi soruşturmasını yürütmeye karar verir ve sinemanın karanlık yönü konusunda saplantılı, asosyal öğrenci Chema ile bağlantıya geçer. Chema ile birlikte yürüttükleri araştırmalar onları son derece yakışıklı ve züppe bir öğrenci olan Bosco’ya yöneltir. Ancak ufak bir sorun vardır. Angela Bosco’dan etkilenmeye başlamıştır. Angela içine düştüğü kedi-fare oyununda dikkatli olmak zorundadır çünkü o andan itibaren kimse güvenilir veya güvende değildir. Zira bir sonraki kurban Angela’nın kendisidir.
TEZ
Yön: Alejandro Amenabar
Oyn: Ana Torrent, Fele Martinez, Eduardo Noriega, Xabier Eloriagga, Miguel Picazo, Nievez Herra
