Şener Şen’in ilk başrolünü oynadığı 1983 tarihli Namuslu filminin finalinde geminin direğinden İstanbul’un silüetine işemesi gerekiyordu.
Ege Görgün (Landlord)
Ah Yeşilçam, ne çektin be sen?
Yeşilçam’de yüzlerce film çekildi çekilmesine, peki ama ya Yeşilçam’ın çektikleri? Parasızlık, imkansızlık, yeteneksizlik, zor koşullar… Bunlar yetmiyormuş gibi bir de sansür belası. Sansür çok uzun yıllar boyunca yönetmenlerin kabusu olmuştu. Müdahaleler yalnızca müstehcenlikle ilgili olmuyordu çünkü. Sansürcüler, ulusal güvenliğimizi, milli itibarımızı, aile yapımızı, polisin saygınlığını ya da siyasi hassasiyetleri korumak için “müthiş” bir çaba sarf ediyorlardı. Hatta 1966 tarihli İstanbul Dehşet İçinde filminde, otomobilin patlayan sol lastiğinin sağ lastik olarak değiştirilmesine hüküm vermişlerdi.
Ertem Eğilmez
2008’de kaybettiğimiz Aydın Olgun uzun yıllar TRT’de çalışmış Ulus kökenli bir gazeteciydi. Bir dönem Yayın Denetleme Kurulu başkanı olarak da görev yapan Olgun’un denetiminden yalnızca TRT programları değil, sinema filmleri de geçiyordu. Filmlerinin, o dönemde hala tek kanal olan TRT’de gösterilebilmesi yapımcılar için hem tanıtım hem de gelir anlamında oldukça önemliydi. Dolayısıyla Ertem Eğilmez de Şener Şen’i başrol koltuğuna oturtup bir ilke imza attığı Namuslu filmini denetleme kurulunun insafına bırakmaya mecbur kalıyordu.
Film, kendi halinde dürüst, namuslu bir mutemet olan Ali Rıza Öğün’ün hikayesini anlatıyordu. Ali Rıza bey bir ay başı çalıştığı dairenin maaşlarını iki soyguncuya kaptırır. Şüpheler Ali Rıza üzerinde yoğunlaşır. O ne kadar reddetse de herkes paranın onda olduğunu sanır ve ortak olmaya çalışır.
Özal döneminin “benim memurum işini bilir” anlayışını, o döneme has “yırtmaya” duyulan özlemi ve bu uğurda göze alınabilecek sınır tanımazlığın yansıtıldığı film Olgun’un önüne gelir. Olgun, denetimi adete olduğu üzere bizzat kendisi yapar.
Aydın Olgun anılarını kaleme aldığı Çıplak Bacaklar Altında Denetim kitabında şöyle anlatır.
“Film bol miktarda müstehcen sahne ve ‘orospu, puşt, pezevenk’ gibi küfürlerle doluydu. Uçkur çözme ve eve adam alma sahneleri de fazlasıyla mevcuttu. “
Olgun, müstehcen ve küfürlü bulduğu sahneleri makasladı. Ama en önemli kesiği filmin finaline attı.
“…Şener Şen filmin sonunda bindiği geminin direğine tırmanıyor ve oradan resmen İstanbul’un silüeti üzerine işiyordu. Tabi koskoca tarihi İstanbul’un üzerine TRT olarak işetmemiz söz konusu değildi. “
Ertem Eğilmez bu durumdan hiç de memnun kalmıyordu tabi. Basın aracılığıyla veryansın edilince Aydın Olgun’un adı Altın Makas’a çıkıyordu.
Eğilmez’e göre filmi 48 yerinden kesilmişti, Olgun ise bir basın açıklaması yaparak filmin yalnızca 6 yerinden kesildiğini açıklıyordu.
“Koskoca tarihi İstanbul” büyük bir felaketin eşiğinden böyle dönmüştü işte. Yoksa siz, denizi, havası, sokakları tertemiz; yeşili talan edilmemiş bu İstanbul’a ulaşmak kolay mı oldu sanmıştınız?
NAMUSLU
Yönetmen: Ertem Eğilmez
Senaryo: Başar Sabuncu
Yapım: 1985, Türkiye, 93 dk.
Oyuncular: Şener Şen, Adile Naşit, Ayşen Gruda, Erdal Özyağcılar
ÇIPLAK BACAKLAR ALTINDA DENETİM
Yazar: Aydın Olgun
Yayınevi: Piramit Yayıncılık
Basım Yılı: 2004
